โต๊ะจีน มักเป็นการจัดเลี้ยงที่พบเห็นได้บ่อยในงานพิธีสำคัญไทย อาจฟังดูเป็นเรื่องขำขัน แต่กลับแฝงไปด้วยความรู้สึกดีไม่น้อย เพราะแสดงให้เห็นว่าวัฒนธรรมไทยกับจีนนั้นกลายเป็นความสัมพันธ์ที่ผสมกลมกลืนกันได้อย่างลงตัว ถึงแม้ว่างานบวช งานแต่งงาน งานขึ้นบ้านใหม่จะเป็นพิธีไทยๆ แต่การจัดเลี้ยงก็มักใช้บริการโต๊ะจีนเสมอ ซึ่งไม่ใช่เพียงเรื่องของความสะดวกสบายเท่านั้น แต่การจัดอาหารบนโต๊ะจีนยังมีความหมายที่ดีทั้งต่อแขกและผู้จัดงานอีกด้วย
ที่มาของการจัดเลี้ยงโต๊ะจีนนั้น สันนิษฐานว่าน่าจะมาจากวัฒนธรรมในการทานอาหารของคนจีน ที่มักอยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่ หรือที่เราเรียกกันว่า “กงสี” ทำให้เกิดวัฒนธรรมการทานอาหารร่วมกันแบบนั่งล้อมโต๊ะ การที่เราเชิญแขกมาในงานพิธีสำคัญของครอบครัว ก็เหมือนกันการรวมญาติครั้งใหญ่ จึงมีการจัดเลี้ยงโต๊ะจีนเพื่อเลียนแบบการทานอาหารของคนจีนนั่นเอง
นอกจากนี้ยังแฝงไปด้วยความหมายมากมาย อย่างลักษณะของการใช้โต๊ะกลมก็หมายถึงการที่ไม่มีเล่ห์เหลี่ยมต่อกัน การจัดที่นั่งให้เต็มโต๊ะก็เพื่อให้รู้สึกถึงความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทุกคนหันหน้าเข้าหากัน ได้คุย ได้ปรึกษาหารือกันเหมือนการทานอาหารในบ้านหลังใหญ่ของคนจีน แม้แต่ลำดับการเสิร์ฟอาหารก็แฝงไปด้วยความหมายยที่ดีเช่นกัน
ลำดับการเสิร์ฟโต๊ะจีน
หากใครที่ได้มีโอกาสเรียนเชิญให้ไปงานมงคลที่เลี้ยงแขกด้วยโต๊ะจีน คงเคยแอบสังเกตว่าอาหารจะทยอยมาทีละอย่างและข้าวผัดมักมาสุดท้าย เชื่อว่าหลายคนคงเคยสงสัยว่าทำไมเป็นเช่นนี้ มีการผิดคิวหรือไม่ แต่รู้หรือไม่ว่าอาหารที่เสิร์ฟบนโต๊ะจีนมันมีลำดับของมันด้วยนะคะ
- ชุดที่ 1 ออเดิร์ฟ เป็นอาหารเรียกน้ำย่อยรออาหารจานหลัก เช่นข้าวเกรียบทอด ตามด้วยติ่มซำหรือชุดออเดิร์ฟที่ทานง่ายๆ ตามธรรมเนียมของคนจีนให้ความสำคัญกับอาหารมาก คนจีนถือว่าอาหารเป็นยา สำหรับการจัดชุดออเดิร์ฟนี้ก็เพื่อเตือนกระเพาะให้ทำงาน เพื่อให้รู้ว่าจะมีอาหารตามมานั้นเอง
- ชุดที่ 2 อาหารหลักประเภทเนื้อสัตว์ อาหารหลักในโต๊ะจีนจะถูกแบ่งออกเป็น 2 ชุด โดยชุดแรกนั้นจะเน้นเนื้อสัตว์เพียวๆ เช่นปลา หมู กุ้ง ซึ่งอาหารบางประเภทมีความหมายที่ดี อย่างการเสิร์ฟปลาที่มีคำพ้องในภาษาจีนที่แปลว่าล้นเหลือ ก็เหมือนกับการที่เรามีกินมีใช้อย่างล้นเหลือ แต่ก็ไม่พลาดที่จะใส่ใจการทานอาหารให้คล่องคอ ด้วยการสลับกับอาหารที่เป็นพวกต้มหรือซุปเพื่อเพิ่มความคล่องคอ และสังเกตว่าอาหารจะมาสลับกันเพื่อตัดเลี่ยนด้วย
- ชุดที่ 3 อาหารหลักประเภทแป้ง เช่นข้าวผัด หรือผัดหมี่ ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้คนสงสัยกันมาก นั่นเป็นเพราะวัฒนธรรมของคนจีนนั้นจะถนัดกินข้าวสุดท้ายนั่นเอง และสุดท้ายจึงตามด้วยขนมหวานหรือผลไม้
จะเห็นว่าอาหารทุกประเภท มีทั้งหลักโภชนาการและความหมายในตัวของมันเสมอ และนี่ก็เป็นเกล็ดเล็กเกล็ดน้อยที่นำเอามาฝากกัน หากใครที่มีโอกาสเชิญไปร่วมโต๊ะจีน นอกจากจะเพลิดเพลินไปกับการทานอาหารแล้ว อย่าลืมลองสังเกตวัฒนธรรมอันอบอุ่นที่แฝงอยู่โต๊ะจีนด้วยนะคะ